Op de kraanopstelplaats van windturbine DEE-1.3 aan de Dreef in 2e Exloërmond begint komende week de opbouw van een grote kraan. Die kraan wordt gebruikt om een onderdeel in het gondelhuis te vervangen.
De start en voortgang van de werkzaamheden is mede afhankelijk van de wind. Na afronding van de werkzaamheden zal de kraan worden gedemonteerd. Als alles volgens plan verloopt zal dit eind november het geval zijn.
Langs de Gasselternijveenschedreef is de herbouw van windturbine RH-3.6 afgerond. Daarmee is het windpark weer compleet. De komende weken worden alle aansluitingen aangebracht en volgen testrondes, voordat de windturbine volledig in gebruik wordt genomen.
Afgelopen jaar is de windturbine volledig gedemonteerd en gereinigd. Dat was nodig na een storing. Bij die storing smolten delen van de isolatie rond kabels. Die deeltjes zorgden voor een aanslag op de binnenzijde van de windturbine. Verwijdering van de deeltjes kon uitsluitend door de gehele windturbine te demonteren.
De herbouw van windturbine RH-3.6 aan de Gasselternijveenschedreef start mogelijk in december. Als de weersomstandigheden dat niet toestaan, schuift het werk op naar januari 2024. Diverse onderdelen zijn al ter plaatse en de resterende onderdelen volgen komende maand.
De windturbine is afgelopen jaar gedemonteerd na een storing die in november 2022 plaatsvond. Bij die storing kwam deeltjes vrij binnenin de toren van de windturbine. Dit materiaal sloeg ook neer in het gondelhuis bovenop de toren. Alle onderdelen moesten daarom worden gedemonteerd en schoongemaakt.
Uniek ontwerp
Alle 45 windturbines zijn destijds ontworpen, rekening houdend met de specifieke EMC-eisen die de aanwezigheid van de radiotelescoop van Astron Lofar met zich meebrengt. Eén van de specifieke kenmerken van de windturbines van Drentse Monden Oostermoer betreft de verbinding tussen de kabels in de torendelen. Bij één verbinding in de RH-3.6 trad in november 2022 speling op, waardoor zich in de kabel hitte ontwikkelde. Dat zorgde ervoor dat de kern van één kabel oververhit raakte. Daardoor raakten ook andere kabels verhit waarna de omhulling smolt en verdampte.
Er was nooit sprake van brand, maar de verdamping van het materiaal leidde wel tot een neerslag van materiaal op de binnenwanden van de torendelen en op onderdelen in het gondelhuis.
De neerslag is ter plekke eerst onderzocht door deskundigen. Die concludeerden dat de gehele windturbine gedemonteerd moest worden en schoongemaakt. De torendelen werden ter plekke aan de binnenzijde ontdaan van onderdelen en vervolgens schoongemaakt en opnieuw geschilderd. Andere onderdelen zijn afgevoerd naar een hal om schoongemaakt te worden.
Nu alle schoonmaakwerkzaamheden klaar zijn, komt de grote hijskraan weer naar Gasselternijveenschedreef. Als die is gemonteerd kan (bij goede weersomstandigheden) de herbouw wellicht in december beginnen.
Inspectie
Direct na de storing van november 2022 zijn in alle 44 andere windturbines van het windpark de verbindingen tussen kabeldelen nagekeken. Alle verbindingen bleken in orde.
Windturbine OM-1.3 , nabij de Dideldomweg in Gasselternijveenschemond, is in bedrijf gesteld.
Eerder dit jaar werd het onderste torendeel van de windturbine vervangen. Daarvoor moest de eerder gebouwde windturbine volledig worden gedemonteerd. Na vervanging van het onderste torendeel volgde de herbouw. Nu de windturbine in bedrijf is gesteld worden de systemen in de turbine verder ingeregeld. Naar verwachting zal de turbine later dit jaar worden overgenomen.
Stichting Gebiedsfonds Drentse Monden gaat voor de windturbines in Borger-Odoorn ook de jaarlijkse financiële bijdrage van de initiatiefnemers van windpark De Drentse Monden en Oostermoer beheren. De onafhankelijke stichting, die gevormd wordt door inwoners, beheerde al het overheidsgeld dat de leefbaarheid in het effectgebied van het windpark moet bevorderen. Inwoners van Stadskanaal worden ook betrokken in de verdeling.
De initiatiefnemers van het windpark betalen voor een periode van 15 jaar 0,50 euro per opgewekte megawattuur per jaar aan het gebiedsfonds. De precieze jaarlijkse bijdrage hangt dus af van de hoeveelheid windenergie die de 29 turbines in de gemeente Borger-Odoorn opwekken. Voor 2022 gaat het om zo’n 170.000 euro.
v.l.n.r.: Cor Kloen (voorzitter gebiedsfonds), burgemeester Jan Seton, Jakob Bartelds (windpark De Drentse Monden en Oostermoer).
Kerngroepen
Het huidige gebiedsfonds wordt beheerd door inwoners, in de vorm van een stichting. Daarin waren al zeven kerngebieden in Borger-Odoorn vertegenwoordigd. Deze kerngroepen zorgen ervoor dat de 3 miljoen euro aan overheidsgeld (van de rijksoverheid, provincie Drenthe en gemeente Borger-Odoorn) in een periode van 10 jaar goed in hun gebied terechtkomt. Op verzoek van de initiatiefnemers van het windpark komt hun bijdrage op basis van de opgewekte windenergie daar de komende 15 jaar bij. Daarvoor wordt een kerngroep van inwoners toegevoegd voor Stadskanaal-Musselkanaal. Dat valt ook in het effectgebied en krijgt dus de beschikking over een deel van de windenergieopbrengsten. Een tweede verschil met het overheidsgeld is dat elke lokale kerngroep volledig zelf bepaalt waar de bijdrage van de initiatiefnemers aan besteed wordt. Het overkoepelende stichtingsbestuur accordeert vervolgens de betalingen.
Geldstromen
Voor een goede verantwoording blijven het overheidsgeld en de bijdrage van de initiatiefnemers gescheiden geldstromen, via aparte rekeningen en met een eigen verantwoording. Streven is om de nieuwe constructie eind dit jaar in de benen te hebben.
Waarvoor gebruiken we elektriciteit, hoe komt dat bij ons thuis en hoe wordt het gemaakt? Leerlingen van basisschool De Mozaiek in Stadskanaal bogen zich erover in het kader van een projectweek. Tijdens een gastles, verzorgd door het windpark, kwamen ook kolencentrales, gascentrales, kerncentrales en zonneparken aan bod. De informatieronde werd afgesloten met een bezoek aan een windturbine aan de Zuidelijke Tweederdeweg in Nieuw Buinen.
Nabij de Dideldomweg is de herbouw van windturbine OM-1.3 nagenoeg afgerond. Alleen de rotorbladen moeten nog worden gemonteerd. Het afronden van de bekabeling en technische installaties in de windturbine neemt nog geruime tijd in beslag. Naar verwachting levert de turbine in april weer elektriciteit aan het net. Vier windturbines in dezelfde OM-1 lijn stonden vanwege de werkzaamheden aan turbine OM-1.3 de afgelopen tijd stil. Die turbines zijn op 21 februari weer in bedrijf gesteld. De grote kraan die wordt gebruikt bij de montage van de torendelen, nacelle, hub en rotorbladen, wordt na de hijswerkzaamheden gedemonteerd.
De kraan verhuist naar de windturbine RH-3.6, aan de Gasselternijveenschedreef. Die windturbine staat al enige tijd stil na een storing. Om de schade van deze storing en de mogelijke gevolgschade in beeld te brengen en vervolgens goed te kunnen herstellen zal de windturbine worden gedemonteerd. De torendelen en de rotorbladen blijven op de locatie van turbine RH-3.6 liggen. Enkele andere onderdelen worden elders onderzocht, zonodig hersteld, getest en daarna teruggebracht naar de locatie van turbine RH-3.6. Zodra de weersomstandigheden het toelaten start bij RH-3.6 de demontage van de turbine-onderdelen. Als de onderdelen zijn hersteld, volgt later dit jaar de montage van de gehele windturbine.
Nabij de Dideldomweg in Gasselternijveenschemond is eind vorige week de kraan gearriveerd voor de werkzaamheden aan windturbine OM-1.3. Nadat het onderste torendeel van die windturbine is vervangen zal de herbouw beginnen. De voortgang van de werkzaamheden is sterk afhankelijk van de wind. Als de omstandigheden gunstig zijn kan de gehele klus binnen enkele weken zijn afgerond.
Bij de windturbine RH-3.6 (nabij de Gasselternijveenschedreef) start dinsdag de opbouw van een grote hijskraan. Die kraan is vanaf maandag in onderdelen aangevoerd en is nodig bij de inspectie van de windturbine. Die turbine staat sinds enige weken stil vanwege een storing.
De afgelopen dagen zijn langs de Gasselternijveenschedreef al voorbereidingen getroffen voor het transport van de vrachtwagens met de hijskraandelen. Er liggen extra rijplaten in de bocht en er zijn borden geplaatst. De grote kraan wordt opgebouwd met behulp van een tweede (kleinere) hijskraan.
De inspectie wordt uitgevoerd vanuit een werkbak aan de hijskraan. Tevens gaan abseilers aan de slag. Het is niet de bedoeling (zoals nabij de Dideldomweg gebeurt met OM-1.3) dat delen worden gedemonteerd. De grote hijskraan wordt naar verwachting eind van de week weer gedemonteerd en afgevoerd.
De werkzaamheden aan de RH-3-lijn zijn zover gevorderd dat de kabel naar de turbines RH-3.2 t/m RH-3.5 naar verwachting eind van deze week weer in gebruik genomen kan worden. Op dat moment zullen deze turbines ook weer in bedrijf gesteld worden. De obstakelverlichting ten behoeve van de luchtvaart werkt vanaf dat moment ook weer. Ook de slagschaduwregeling gaat opnieuw in werking.
De storing aan turbine RH-3.6 is nog in onderzoek. Het is op dit moment onduidelijk hoe lang dit gaat duren. Die turbine is voorlopig niet in bedrijf en ook de obstakelverlichting werkt niet. De luchtvaartautoriteiten zijn daarover geïnformeerd. Vliegverkeer is daardoor op de hoogte van de situatie ter plekke.